DEPRESJA

CZYM JEST DEPRESJA I JAK SIĘ Z NIEJ LECZYĆ?


TERAPIA HOLISTYCZNA

Terapia holistyczna obejmuje wiele aspektów ludzkiej istoty starając się rozważyć wszystkie możliwe czynniki wywołujące cierpienie, a także wszystkie możliwe metody i środki pomocne w usunięciu dolegliwości i wyzdrowieniu. Postrzega się człowieka całościowo, uwzględnia jego życiowe doświadczenia i traumy, bada współzależności pozornie nieistotne, które jednak mogą mieć subiektywne znaczenie dla psychiki pacjenta i jego mobilności życiowej. Uwzględnia się tak tradycyjnie sprawdzone przez wieki metody kuracji, zioła czy mikstury jak i nowoczesne odkrycia i wynalazki medyczne z zakresu najnowszej techniki. Jest to zgodne z zasadą najwyższego dobra jakim jest zdrowie pacjenta i uleczenie z cierpienia!

CZYM JEST DEPRESJA?

Depresja jest najczęstszym zaburzeniem psychicznym. Dotyczy to zarówno populacji ogólnej jak i osób zgłaszających się do psychiatrów lub lekarzy ogólnych. Roczna chorobowość w populacji osób dorosłych wynosi 6-12%, wśród osób w wieku podeszłym jest wyższa i sięga 15%. Najbardziej obciążoną grupą są pacjenci szpitali i pensjonariusze domów opieki społecznej – 25-50% z nich doznaje depresyjnych zaburzeń nastroju. Wysoka podatność na depresje cechuje też więźniów oraz bezrobotnych. Niewątpliwie problem ten wyraźnie narasta w ciągu ostatnich kilkunastu lat przełomu II/III tysiąclecia e.ch. Po 50 roku życia depresja stanowi jedną z głównych przyczyn hospitalizacji kobiet i mężczyzn.

Z danych przedstawionych przez Światowa Organizacje Zdrowia wynika, że w chwili obecnej depresja stanowi czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie. Kobiety chorują 2-3 razy częściej niż mężczyźni. Zauważane obecnie wyższe wskaźniki rozpowszechnienia depresji w porównaniu z danymi sprzed lat to wynik poszerzenia kryteriów diagnostycznych, większej wykrywalności stanów depresyjnych ale również rzeczywistego wzrostu zachorowań. Ten ostatni jest spowodowany między innymi wydłużeniem średniego okresu życia populacji, większego rozpowszechnienia środowiskowych czynników patogennych (przemiany ustrojowe, migracje ludności, brak poczucia bezpieczeństwa, osamotnienie) oraz wzrostem ilości związków chemicznych mających działanie depresjogenne, w tym niektórych leków, także psychotropowych! Rosnące rozpowszechnienie chorób afektywnych i w efekcie szkodliwe następstwa tego faktu sprawiają, ze wzrasta zainteresowanie tymi chorobami zarówno w kontekście medycznym jak i społecznym.

Podstawowym problemem jest śmiertelność związana z depresyjnymi zaburzeniami nastroju. Statystyki dowodzą, ze przyczyną zgonu u około 25% pacjentów z depresją jest samobójstwo. Umiejętność oceny ryzyka samobójstwa winna być zatem wśród lekarzy tak oczywista jak umiejętność reanimacji. Ta wiedza bowiem często decyduje o losach chorego na depresję.

Kolejnym problemem są atypowe, poronne formy depresji maskowane wieloma objawami somatycznymi czy psychopatologicznymi. Nieprawidłowo zdiagnozowane depresje maskowane prowadzą do poważnych następstw zdrowotnych, również jatrogennych, miedzy innymi do uzależnienia od alkoholu, leków przeciwbólowych i uspokajająco-nasennych. Narażają chorego na szereg zbędnych, często kosztownych badań dodatkowych. Ogromne znaczenie ma wpływ choroby na funkcjonowanie rodzinne, zawodowe i społeczne. Depresja w znacznym stopniu ogranicza wydolność jednostki w życiu codziennym. Doprowadza do kryzysów małżeńskich, zaburza kontakty z innymi osobami, sprawia, ze zmniejsza się wydajność zawodowa, pojawia się absencja w pracy, bezrobocie. Osoby z depresją częściej korzystają z zasiłków chorobowych, rent, osiągają niższy status materialny i społeczny. Zaburzenia funkcjonowania chorego stają się silnym źródłem stresu dla rodziny i bliskich. Czasem bliscy mogą oskarżać się o przyczynienie się do powstania choroby. Często nie są w stanie przezwyciężyć trudności związanych z mniejszym zaangażowaniem chorego w wykonywanie obowiązków domowych, wychowywanie dzieci, utrzymywanie rodziny.

Depresja występująca u kobiet po porodzie może mieć ujemny wpływ na rozwój intelektualny dziecka. Dzieci matek depresyjnych maja trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych w wieku dorosłym. Depresja jest jedna z głównych przyczyn zaginięć. Zdarza się (na szczęście bardzo rzadko), że depresja może doprowadzić do zabójstwa – w depresjach z urojeniami pacjenci mogą próbować uwolnić ukochana osobę od świata, widzianego jako skrajnie okrutny i zły. W końcu depresja ma szereg powiązań z chorobami psycho-somatycznymi. Może być konsekwencją czy podłożem wielu z nich: chorób układu krążenia, wydzielania wewnętrznego, chorób infekcyjnych, przewodu pokarmowego, nowotworów. Może również pogarszać ich przebieg, sprawiać duże trudności diagnostyczne, maskować poprzez typowe skargi somatyczne chorych depresyjnych. Nie należy również lekceważyć niekorzystnego wpływu farmakoterapii, zwłaszcza jeśli chodzi o leki trójcykliczne mające szereg objawów niepożądanych i interakcji.

Depresja jawi się zatem jako problem interdyscyplinarny, w którego rozwiązaniu oprócz lekarzy psychiatrów powinni brać udział lekarze innych specjalności, a także przedstawiciele dyscyplin pozamedycznych. Szczególna rola przypada lekarzom pierwszego kontaktu, jako ze większość pacjentów pojawia się najpierw u nich. Statystycznie rzecz ujmując, osoby z depresją trafiają do lekarzy rodzinnych nawet częściej niż pacjenci z nadciśnieniem tętniczym. Stanowią 10-20% pacjentów zgłaszających się do różnych instytucji podstawowej opieki zdrowotnej. Jedynie u 25% z nich zaburzenia depresyjne są rozpoznawane. Jeszcze mniejszy odsetek uzyskuje skuteczną pomoc. Z kolei 50-60% chorych z depresją nie korzysta w ogóle z pomocy opieki zdrowotnej.

Depresja – rozpoznawanie i przyczyny

Często słychać pytanie: jak odróżnić “chandrę” czy też “dołek” od depresji jako choroby. Granica między zwykłym przygnębieniem adepresją nie jest ostra. Niemniej jednak zwrócenie uwagi na szereg cech może pomóc w procesie diagnostycznym. Istotne są: obraz kliniczny i nasilenie zaburzeń, które w depresji może być znaczne, czas trwania zaburzeń (“chandra” jest stanem krótkotrwałym – godziny, czasem dni, depresja – powyżej dwóch tygodni), funkcjonowanie (depresja powoduje znaczną dezorganizację życia jednostki), skuteczność farmakoterapii (w depresji leczenie przynosi ulgę, w “chandrze” nie ma znaczenia).

Depresja a lęk

Objawy depresji i lęku często mogą ze sobą współistnieć. Może to mieć związek z występowaniem lęku jako objawu w stanach depresyjnych, wówczas depresja i lęk są przejawem jednej choroby; może też być wynikiem nakładania się dwóch różnych zaburzeń – depresyjnych i lękowych. Należy zatem odróżniać łączne występowanie dwóch różnych objawów od łącznego zachorowania (comorbidity) na dwie różne choroby. W międzynarodowych klasyfikacjach takie objawy jak: niepokój, męczliwość, drażliwość, bezsenność, trudności w koncentracji, dolegliwości somatyczne są umieszczone zarówno wśród kryteriów diagnostycznych zaburzeń lękowych (nerwicowych) jak i chorób afektywnych. Z badań WHO wynika, że zaburzenia lękowe (fobia społeczna, agorafobia, sektofobia, lęk napadowy i uogólniony, natręctwa) u większości chorych (59%) poprzedzają zaburzenia afektywne, u 26% epizod lękowy i afektywny pojawiają się w tym samym roku, a u jedynie 15% pacjentów zaburzenia afektywne poprzedzają zaburzenia lękowe. Z tych samych badań wynika również, ze częstość współwystępowania zaburzeń lękowych i afektywnych jest wyższa niż występowanie tych zaburzeń osobno. Stany depresyjne pojawiające się w przebiegu zaburzeń lękowych często nazywa się depresją nerwicową. Charakteryzuje się ona przewlekłością przebiegu oraz niezbyt nasilonymi objawami depresyjnymi. Depresja częściej ujawnia się w wypowiedziach pacjentów niż w ich wyglądzie i zachowaniu. Samopoczucie chorych zwykle jest zmienne, zależne od bieżących wydarzeń. Przebieg ma charakter falujący, może w istotny sposób zaburzać funkcjonowanie pacjenta w środowisku. Pacjenci poszukują pomocy, często zmieniają lekarzy leczących. Współistnieją u nich objawy nerwicowe, częste są skargi hipochondryczne.

Dystymia

Dystymia w dużym stopniu pokrywa się z pojęciem depresja nerwicowa, chociaż nie można postawić między tymi kategoriami znaku równości. Dystymia jest utrwalonym zaburzeniem nastroju wykazującym zmienne nasilenie, ale zwykle nie osiąga (lub niezmiernie rzadko) nasilenia uprawniającego do rozpoznania epizodu depresyjnego według klasyfikacji chorób ICD-10. Objawy utrzymują się przez wiele lat, niekiedy przez większą cześć życia, są przyczyną złego samopoczucia i ogólnej niesprawności. Pacjenci miewają okresy (dni, tygodnie) zupełnie dobrego samopoczucia, jednakże większość czasu czują się przygnębieni, zmęczeni, zmuszają się do wysiłku, nie odczuwają zadowolenia. Są zniechęceni, miewają zaburzenia snu, zwykle są jednak w stanie podołać codziennym obowiązkom. Obraz kliniczny przypomina zatem opisy depresji nerwicowej. Początek objawów pojawia się najczęściej w młodości. Poniżej przedstawiono jedynie typowe objawy dystymii według ICD-10, gdzie warunkiem rozpoznania jest co najmniej dwuletni okres utrzymywania się objawów.

KLASYFIKACJA DEPRESJI


DEPRESJA ENDOGENNA

Są to stany depresyjne występujące w przebiegu chorób takich jak choroby afektywne (jednobiegunowa i dwubiegunowa, nazywana dawniej psychozą maniakalno-depresyjną lub cyklofrenią) i zaburzenia schizoafektywne (psychoza schizoafektywna). Przyczyny tej grupy chorób nie są dostatecznie poznane (wiązane są hipotetycznie z “podłożem endogennym”). Objawy podstawowe:
  • Obniżenie nastroju - odczuwane przez chorych jako stan smutku, przygnębienia, niemożności przeżywania radości, szczęścia, satysfakcji; niekiedy jest to stan zobojętnienia, z niezdolnością przeżywania zarówno radości, jak i smutku.
  • Obniżenie napędu psychoruchowego, zahamowanie - przejawia się spowolnieniem tempa myślenia, osłabieniem pamięci, poczuciem niesprawności intelektu, spowolnieniem ruchów, niekiedy całkowitym zahamowaniem ruchowym (osłupieniem). U części chorych pojawia się niepokój ruchowy lub podniecenie ruchowe. Stan taki łączy się z dużym nasileniem lęku. U niektórych zahamowanie ruchowe i niepokój ruchowy mogą występować naprzemiennie.
  • Zaburzenia rytmu okołodobowego i objawy somatyczne - zaburzeniu ulegają przede wszystkim sen i czuwanie. Następuje wyraźne skrócenie snu nocnego i jego spłycenie (wielokrotne budzenie się w nocy i wczesne budzenie się rano) lub zwiększona potrzeba snu w okresie dnia przy braku wyraźniejszych zaburzeń snu nocnego.
  • Charakterystyczne wahania samopoczucia chorych w ciągu dnia - najgorzej czują się we wczesnych godzinach porannych, natomiast po południu, a zwłaszcza wieczorem samopoczucie wyraźnie poprawia się.
  • Przejawem zmian hormonalnych są m. in. zaburzenia cyklu miesięcznego u kobiet (do zaniku krwawień włącznie). Bóle głowy umiejscowione w okolicy karku, potylicy lub bóle opasujące głowę (kask). Występują także zaparcia, wysychanie błon śluzowych jamy ustnej, utrata apetytu, chudnięcie.
  • Lęk - wykazuje on falujące nasilenie, może osiągać znaczne nasilenie i ujawniać się w sferze ruchowej (podniecenie). Lokalizowany jest często przez chorych w okolicy przedsercowej lub w nadbrzuszu (lęk przedsercowy).

Objawy wtórne depresji:

Depresyjne zaburzenia myślenia. Depresyjna, negatywna ocena siebie, swojego postępowania, zdrowia, pesymistyczna ocena teraźniejszości i przyszłości, perspektyw życiowych (“światopogląd depresyjny”). Jeśli treść ocen depresyjnych odbiega w sposób rażący od realiów, mówimy o urojeniach (np. katastroficznych, nihilistycznych, hipochondrycznych, urojeniach grzeszności, winy, kary).

-zniechęcenie do życia, myśli i tendencje samobójcze
-zaburzenia aktywności złożonej
-zmniejszenie liczby i zakresu zainteresowań
-obniżenie zdolności do pracy
-osłabienie kontaktów z otoczeniem, izolowanie się

Część chorych nie jest w stanie podołać obowiązkom domowym a nawet zapewnić własnych podstawowych potrzeb życiowych. W skrajnych sytuacjach stan taki może stanowić zagrożenie dla życia.

DEPRESJE ATYPOWE (poronne, maskowane, subdepresje)

W stanach tych poszczególne objawy i cechy depresji wykazują małe nasilenie, niektóre nie występują. Miejsce depresji zajmują inne objawy lub jedna grupa objawów określana jako “ekwiwalent depresji” lub “depresja maskowana”. Objawy są często jedynymi dolegliwościami jakie zgłasza chory. Depresja bywa najczęściej maskowana przez:

- bezsenność
- nadmierna senność
- bóle (głównie głowy, neuralgia nerwu trójdzielnego)
- zaburzenia lękowe (lęk przewlekły, napadowy)
- natręctwa
- jadłowstręt
- okresowe nadużywanie alkoholu, leków
- zespół dławicy piersiowej
- zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, stany spastyczne dróg żółciowych – zespół “niespokojnych nóg”
- świąd skóry

DEPRESJE PSYCHOGENNE

Są to stany depresyjne powstające w odpowiedzi na różnorodne niekorzystne sytuacje psychologiczne natury wewnętrznej (konflikty psychiczne), jak też zewnętrznej (pochodzenia środowiskowego). Możemy je podzielić na:

- depresje reaktywne (wśród nich depresje w reakcji żałoby)
- depresje w przebiegu zaburzeń nerwicowych
- depresje w przebiegu reakcji adaptacyjnych

Depresja reaktywna

Jest najbardziej reprezentatywną postacią depresji psychogennych. Powstaje w wyniku urazu psychicznego bezpośrednio poprzedzającego pojawienie się objawów depresji. Wspomniany uraz psychiczny to najczęściej “utrata” lub “strata” istotnych dla danej osoby wartości duchowych lub materialnych. Strata może dotyczyć zarówno wartości posiadanych, jak też potencjalnych, możliwych do osiągnięcia, np.:
  • Pozbawienie wolności lub jej zagrożenie.
  • Utrata najbliższych, zwłaszcza ich śmierć. Dotyczy to przede wszystkim współmałżonka, rodziców, dzieci, rodzeństwa. Również odejście osoby bliskiej (rozwód, emigracja) może spowodować reakcje depresyjną.
  • Straty materialne, zwłaszcza pojawiające się nagle (klęska żywiołowa, kradzież, bankructwo).
  • Zawód emocjonalny związany z utratą pozycji zawodowej, społecznej (degradacja, przejście na rentę, emeryturę), a także zawód miłosny (choć nie tak często jak się powszechnie wydaje).

Depresja w reakcji żałoby

Depresje w reakcji żałoby są szczególną formą depresji reaktywnych. Śmierć osoby bliskiej to szczególna utrata, której nie można nigdy odzyskać. W przebiegu tej reakcji można wyróżnić kilka faz: stan odrętwienia, zobojętnienia uczuciowego, niedopuszczania do świadomości, że najbliższa osoba odeszła na zawsze. Występowanie u części osób żalu, rozpaczy, płaczu, u części jednocześnie złości i gniewu, typowa reakcja depresyjna z przeżywaniem smutku, lęku, skupieniem wszelkich przeżyć wokół osoby zmarłej, zaburzeniami snu. Często stwierdza się zaburzenia aktywności złożonej. Jeśli taka reakcja trwa długo (miesiące, lata) wymaga bezwzględnie interwencji lekarskiej. W tym okresie często stwierdza się wyraźne pogorszenie stanu somatycznego.

Depresja w przebiegu reakcji adaptacyjnej

Pojawia się na skutek istnienia przewlekłego urazu psychicznego, którym najczęściej bywa:
- przewlekły stres związany z pracą zawodową (konflikty, nadmierne obciążenie pracą, duża odpowiedzialność)
- przewlekłe konflikty w życiu rodzinnym
- utrzymująca się trudna sytuacja materialna
- izolacja, wyobcowanie w grupie społecznej

Depresja nerwicowa

Mianem tym określa się przewlekające się i niezbyt nasilone stany depresyjne występujące w przebiegu zaburzeń nerwicowych. Pojawiają się one po dłuższym czasie utrzymywania się objawów nerwicowych, takich jak lęk, fobie, natręctwa. Współczesne klasyfikacje zaburzeń psychicznych określają taki stan dystymią.

Objawy depresji psychogennych

W odróżnieniu od depresji endogennych nastrój rzadko ulega znacznemu obniżeniu. Często występuje rozpacz, płacz. Nie rzadko towarzyszy temu zniecierpliwienie, rozdrażnienie, konflikty z otoczeniem. Chorzy roztkliwiają się nad sobą, swoim losem, wyrażają żal lub pretensje do innych, obwiniają za nieszczęścia, które ich spotkały. Nie stwierdza się depresyjnego zahamowania psychicznego. Nie obserwuje się charakterystycznych dla depresji endogennej dobowych wahań samopoczucia. Samopoczucie (nastrój) może być zmienne, zależne od bieżących wydarzeń.

DEPRESJE OBJAWOWE

- depresje w schorzeniach somatycznych.
- depresje związane ze stosowaniem leków i innych substancji, w przebiegu zatruć, uzależnień – depresje w chorobach organicznych mózgu.

W zależności od stopnia nasilenia możemy wyróżnić:
  • depresję łagodną
  • depresja poronną
  • subdepresja
  • depresja maskowana
  • depresja o średnim nasileniu, depresja umiarkowana
  • depresja o dużym nasileniu, depresja ciężka
  • bez objawów psychotycznych
  • z objawami psychotycznymi
Depresja łagodna

Podstawowe objawy i cechy depresji o łagodnym nasileniu – mogą występować pojedyncze charakterystyczne cechy depresji (zmęczenie, zniechęcenie, złe samopoczucie, brak zadowolenia, pogorszenie snu, gorszy apetyt).

Depresja maskowana

W obrazie klinicznym dominuje jeden z objawów maskujący zespół depresyjny.

Depresja umiarkowana

Podstawowe objawy depresji wykazują średnie nasilenie, zniechęcenie do życia wyraźne obniżenie funkcjonowania społecznego, zawodowego.

Depresja ciężka

- bez objawów psychotycznych dominuje smutek, zobojętnienie, spowolnienie, niekiedy lęk, niepokój, myśli i tendencje samobójcze występują często, bardzo wyraźne zaburzenia funkcjonowania społecznego, niezdolność do pracy zawodowej.

- z objawami psychotycznymi objawy jak wyżej oraz: urojenia winy, kary, hipochondryczne zahamowanie ruchowe, niekiedy osłupienie depresyjne podniecenie ruchowe (depresja “agitowana”).

ROZPOZNANIE, OBJAWY DEPRESJI


Do objawów należą:

  • obniżenie nastroju (smutek, przygnębienie, przykre przeżywanie ogółu wydarzeń, niemożność przeżywania radości –anhedonia).
  • obniżenie napędu psychoruchowego (spowolnienie myślenia, tempa wypowiedzi, poczucie obniżonej sprawności intelektu i pamięci, spowolnienie ruchowe, zahamowanie, utrata energii, siły, poczucie ciągłego zmęczenia; u części chorych zamiast zahamowania występuje niepokój ruchowy).
  • zaburzenia rytmu okołodobowego (wczesne budzenie się, sen płytki, przerywany a czasem senność w ciągu dnia, wahania samopoczucia – “rano gorzej, wieczorem lepiej”).
  • lęk (poczucie napięcia, zagrożenia, trwożliwe oczekiwanie, niepokój manipulacyjny, podniecenie ruchowe; często lokalizowany przez chorych w okolicy przedsercowej).
  • często depresji endogennej towarzyszą objawy somatyczne: – bóle głowy, karku, wysychanie w jamie ustnej, zaparcia, brak apetytu, ubytek masy ciała.
Żaden z wymienionych wyżej objawów sam w sobie nie stanowi o rozpoznaniu endogennego zespołu depresyjnego i może występować w innych zaburzeniach psychicznych czy też chorobach somatycznych. Depresja może też być powikłaniem leczenia farmakologicznego, szczególnie psychotropowego. Pojawienie się przynajmniej trzech cech nadaje depresji endogennej charakterystyczny obraz i upoważnia do jej rozpoznania. Oprócz objawów pierwotnych w depresji może pojawić się szereg symptomów nieswoistych. Dotyczą one specyficznych zaburzeń myślenia oraz zaburzeń aktywności złożonej. Sposób myślenia pacjenta w depresji można określić “światopoglądem depresyjnym”. Chorzy “czarno widzą’ swoją przyszłość, depresyjnie oceniają własną osobowość, możliwości (niska samoocena), nie dostrzegają szans wyleczenia, odczuwają poczucie winy i małej wartości, zniechęcenie do życia. Stąd już tylko krok do wypowiadania sądów o charakterze urojeniowym - urojenia grzeszności, winy i kary, hipochondryczne, nihilistyczne, urojenia klęski, katastroficzne, wizje końca świata. Myśli chorych mogą mieć charakter natrętny. Utrata zainteresowań światem zewnętrznym, poczucie niesprawności intelektualnej i fizycznej prowadzi do osłabienia kontaktów z innymi ludźmi. Chorzy unikają spotkań towarzyskich, wizyty znajomych lub rodziny sprawiają im dużo problemów. Niektórzy, mimo znacznego nawet nasilenia objawów, próbują wywiązywać się z obowiązków zawodowych i domowych. Przychodzi im to z ogromnym trudem, wiele wysiłku wymaga “trzymanie fasonu”, żeby koledzy i przełożeni w pracy nie zorientowali się, że coś jest nie tak. Chorzy w pracy zajmują się głównie zajęciami rutynowymi, podjęcie jakiejkolwiek inicjatywy wydaje się im niemożliwe. Z kolei część chorych już przy pierwszych objawach choroby rezygnuje z pracy, wycofuje się z jakiejkolwiek aktywności.

Typowe objawy (somatyczne):
  • zaburzenia snu
  • natręctwa
  • zmęczenie
  • bóle głowy
  • inne dolegliwości bólowe (m. in. nerw trójdzielny, nerw kulszowy)
  • świąd skóry
  • przewlekle dolegliwości żołądkowo-jelitowe
  • kołatania serca
  • zespól dławicy piersiowej nadużywanie alkoholu i/lub leków

TERAPIA ANTYDEPRESYJNA


Pomoc psychologiczna

Zwykle podstawowym sposobem leczenia w depresji jest farmakoterapia. Jednak pacjent powinien uzyskać wystarczające informacje o chorobie, zastosowanym leczeniu, rokowaniu i ryzyku związanym z konkretnym sposobem terapii. Ma do tego prawo i powinien je egzekwować. Istota i przebieg depresji są znane od starożytności. Jest to choroba uleczalna, nawet jeśli pacjent odczuwa całkowity brak nadziei i ma poczucie bezsensu dalszej egzystencji. Czasem tylko powrót do zdrowia zajmuje trochę więcej czasu. Leczenie depresji można porównać do gojenia się złamanej kończyny. Ręka nie będzie sprawna zaraz po założeniu gipsu. Kość potrzebuje kilku tygodni aby dobrze się zrosła i odzyskała pierwotną sprawność. W tym czasie jest niepełnosprawna, może boleć, drętwieć. Podobnie w depresji efekty leczenia nie przychodzą od razu. Trzeba na nie poczekać, czasem nawet kilka tygodni. Niekiedy konieczna jest zmiana leku na inny, dołączenie leków dodatkowych lub zastosowanie metod wspomagających. Po ustąpieniu choroby następuje powrót do stanu przed pojawieniem się pierwszych objawów. Możliwy jest powrót do pracy czy nauki. Niekiedy lekarz zaleca zażywanie leków przez dłuższy czas, co ma na celu utrwalenie uzyskanego efektu. Częste rozmowy psychoterapeutyczne o charakterze mobilizującym są praktycznie konieczne i decydują o przełomie w chorobie i mobilizują pacjenta do jakiejś sensownej aktywności. Leczenie depresji samymi lekami farmaceutycznymi jest skuteczne tylko w 43% wypadków, a i to kończy się zwykle nawrotem choroby i kto chce się rzeczywiście wyleczyć powinien korzystać dużo z psychoterapii i innych metod wspomagających, acz decydujących dla wyzdrowienia!

Psychoterapia

W większości przypadkach konieczne jest zastosowanie profesjonalnej psychoterapii prowadzonej przez wykwalifikowanych specjalistów. Jest kilka metod, które można zastosować w terapii depresji. Wybór konkretnego sposobu jest indywidualny, w zależności od stanu pacjenta. W łagodnych rodzajach depresji zwykle wystarczy solidna i wszechstronna psychoterapia, czasem tylko łączona z łagodnymi lekami.

Psychoterapia analityczna

Proces wieloetapowy. Dążenie od ujawnienia urazu psychicznego z przeszłości i odtworzenia w jaki sposób wpłynął na powstanie choroby. Prawdopodobnie najbardziej skuteczna w ciężkich przypadkach, gdyż bez rozpoznania przyczyny z którą pacjent sam może skutecznie walczyć trudno o przełom w depresji ciężkiej.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna

Zmiana schematu procesów myślowych szczególnie w sytuacjach w których pacjent sobie nie radzi. Dochodzi się do tego celu poprzez stosowanie metod, które pozwalają nauczyć się nowych zachowań.

Dodatkowe uwagi do rodziny osoby cierpiącej na depresję:

- pacjent nie symuluje, jest naprawdę chory
- może nie być w stanie wykonywać części swoich obowiązków domowych i zawodowych
- nie należy go za to krytykować, a przeciwnie wspomóc
- cel leczenia to ustąpienie choroby i powrót pacjenta do poprzedniego funkcjonowania
- leczenie wymaga aktywnego udziału pacjenta i jego zgody
- jednak w sytuacjach skrajnych (zapowiedzi lub próba samobójcza): można chorego diagnozować i leczyć bez jego zgody (zgodnie z zapisami Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego)

PORADY!


Podstawowa pomoc dla chorego:
  • Psychiatra: spotkania regularne, diagnozowanie, badania, przypisywanie leków, oraz ogólna kontrola stanu zdrowia.
  • Psycholog: najlepiej terapia indywidualna, spotkania co najmniej raz w tygodniu przez 3 miesiące. Bardzo polecane grupy wsparcia, rebirthing czy joga analityczno-medytacyjna, kurs afirmowania, medytacje światła, sesje leczniczego oddychania etc.
Rodzaje terapii: (psycholog prawdopodobnie sam ci zaproponuje jedną z nich)


Transpersonalna:

Terapia transpersonalna stanowi podejście całościowe z uwzględnieniem wielu szczegółowych czy cząstkowych metod. Zajmuje się i tym co wewnętrzne i tym co zewnętrzne, bada głębię ludzkiej istoty, całą zawartość umysłu, psychiki, myśli i emocji, a także środowisko i relacje z otoczeniem. Psychoterapia transpersonalna wymaga od terapeutów bycia fachowcami interdyscyplinarnymi w metodach psychoterapii i ich łączenia. Podejście transpersonalne uwzględnia także wiedzę z zakresu psychologii religii i elementy związane z psychoterapią potrzeb duchowych i religijnych oraz terapii komplementarnych, relaksacji etc. Transpersonaliści potrafią pomóc odnaleźć stłumione potrzeby wewnętrzne, duchowe i skierować bez uprzedzeń do małych grup duchowo-religijnych w których mogą być skuteczne zaspokajane!


Behawioralna:

Zakłada, że człowiek jest istotą reaktywną, tzn. że funkcjonuje na zasadzie bodziec – reakcja. Kładzie nacisk na obserwowalne zachowanie, a nie na wewnętrzne przeżycia. Podejście to oparte jest na teorii uczenia się oraz teorii wymiany społecznej. Terapeuta behawiorysta rozumie objaw, jako dezadaptacyjny nawyk wykształcony w procesie uczenia. W tym rozumieniu zaburzenia powstają więc na drodze wyuczenia się nieprawidłowych zachowań, które są podtrzymywane. Terapeuta nie szuka tu ukrytych przyczyn, najważniejsze dla niego jest to, co obserwowalne. Celem terapii jest zmiana niepożądanych zachowań. Terapeuta jest dyrektywny, występuje często w postaci modela, który modeluje (kształtuje) prawidłowe nawyki. Terapia jest raczej krótkoterminowa.


Poznawcza:

Zakłada, że aby zmieniać niepożądane zachowania pacjenta należy zwrócić uwagę na tzw. procesy poznawcze, czyli m. in.:spostrzeganie, myślenie, oczekiwania, interpretacje. W koncepcji tej uważa się, iż niewłaściwy sposób spostrzegania i interpretacji zdarzeń, doprowadza do wyuczenia się niepożądanych zachowań. Psychoterapia polega na modyfikacji, przekształceniu treści myślenia, w konsekwencji czego dochodzi do modyfikacji zachowań i uczuć związanych z tymi zachowaniami. To również terapia dyrektywna i raczej krótkoterminowa.

Te dwa powyższe podejścia często są łączone i nazywane podejściem behawioralno – poznawczym. Oba zakładają, że zaczynając od tego co na zewnątrz, można zmienić to, co wewnątrz.


Psychoanalityczna:

Oparta jest na teorii osobowości Freuda. Zakłada, że źródło problemów tkwi w podświadomości pacjenta do której nie ma on dostępu, a bezpośrednią przyczyną zaburzeń jest wewnętrzny konflikt. Terapia polega na uświadomieniu sobie nieświadomych myśli i emocji i usuwaniu obron, które tworzy nieświadomość, aby bronić dostępu do siebie. Jest to więc terapia raczej długoterminowa, niedyrektywna i oparta na przekonaniu, że aby zmieniło się to co na zewnątrz, trzeba najpierw zmienić to, co wewnątrz. Terapia psychoanalityczna jest dobrą podstawą dla terapii transpersonalnej czy psychosyntezy!


Egzystencjalno – humanistyczna

Zakłada, iż człowiek jest istotą wolną i jako posiadacz wolnej woli ma zdolność wyboru oraz przyjmowania odpowiedzialności za swoje czyny. Według tej koncepcji człowiek sam decyduje o sobie, w dodatku zupełnie świadomie. Objawy czy zaburzenia rozumiane są jako trudność, pojawiająca się w momencie osłabienia zdolności do “tworzenia” samego siebie. W podejściu tym zakłada się, iż każdemu zdarzają się takie chwile osłabienia, ale jednocześnie że każdy jest na tyle silny, aby sobie z nimi poradzić. Dlatego też określenie pacjent zastępuje się tu często określeniem klient. Terapeuta jest więc potrzebny do tego, aby wspierać i pomagać w przezwyciężeniu trudności. Jest empatyczny, dostosowuje się do przeżyć i potrzeb klienta oraz skupia się na sytuacji aktualnej, bez oglądania się na to co było, ani na to co będzie.


Systemowa

Uznaje, że nie można rozpatrywać człowieka w oderwaniu od środowiska, w którym żyje, od kontekstu społecznego. Zakłada istnienie różnych systemów, z których jednym z najważniejszych jest system rodzinny. Terapeuci systemowi koncentrują się na procesach zachodzących w tym systemie. Problemy czy zaburzenia mogą pojawić się np. na skutek zakłóconej komunikacji w rodzinie czy zaburzeń w strukturze rodziny. Mianem pacjenta określa się tu całą rodzinę, a celem terapii jest zmiana całego zaburzonego systemu, a nie zmiana jednego człowieka nazwanego “zaburzonym” czy “chorym”. Ten rodzaj terapii też przybliża do metod holistycznych i transpersonalnych!

Różne pomocne rady i zalecenia (na podstawie różnych poradników):
  • nie zapominaj przyjmowania środka antydepresyjnego
  • przychodź na wszystkie spotkania terapeutyczne
  • jeśli czujesz się depresyjnie z rana, nie zwalczaj tego
  • staraj się nie spędzać zbyt dużo czasu samotnie
  • gdy jest to możliwe, staraj się unikać ludzi lub sytuacji przynoszących stres lub niedających ci zadowolenia
  • pomyśl w których okresach dnia czujesz się lepiej, i staraj się tak zorganizować swój dzień, aby je maksymalnie wykorzystać
  • dziel duże zadania na części, staraj się co jakiś czas zmieniać czynność
  • ustal listę priorytetów i przestrzegaj jej
  • obniż za wszelką cenę oczekiwania względem siebie
  • wybaczaj sobie błędy
  • unikaj przyjmowania na siebie zbyt dużej odpowiedzialności
  • wykonuj ćwiczenia fizyczne, uprawiaj sport (nawet jak ci to nie sprawia przyjemności)
  • bierz udział w wydarzeniach sportowych, kulturalnych, religijnych oraz towarzyskich
  • nie podejmuj żadnych ważnych decyzji życiowych będąc w depresji
  • módl się (wiem że dla niektórych to śmieszne)
  • słuchaj muzyki podnoszącej na duchu
  • pracuj społecznie

DEPRESJA SEZONOWA (SAD)


Objawy SAD

Do najbardziej charakterystycznych dla depresji sezonowej objawów należą:
  • POCZUCIE CIĄGŁEGO ZMĘCZENIA – ociężałość, poczucie braku sił do podołania codziennym obowiązkom, uczucie zmęczenia utrzymuje się również po odpoczynku. Obniżenie aktywności. Brak chęci do podejmowania spontanicznych działań.
  • ZABURZENIA SNU – nadmierna senność (hipersomnia) w ciągu dnia, ciągłe podsypianie, trudności z wybudzeniem się, czasem pojawiają się trudności w zasypianiu.
  • OBNIŻENIE NASTROJU – apatia, ciągłe przygnębienie, smutek, poczucie winy, obniżone poczucie własnej wartości, bezradność, spłycenie emocjonalne, poczucie że “nic nie sprawia radości ani przyjemności“ (anhedonia). Zobojętnienie, utrata zainteresowań. Trudności ze skupieniem uwagi.
  • WZMOŻONY APETYT, PRZYROST MASY CIAŁA – głód węglowodanów, przejadanie się, wzmożony apetyt na słodycze lub inne wysokokaloryczne pokarmy, zwłaszcza wieczorem lub w nocy. Mechanizm tego zjawiska można wytłumaczyć tym, że wzrost stężenia węglowodanów we krwi ma wpływ na wzrost wydzielania serotoniny, która korzystnie wpływa na nastrój łagodząc objawy depresyjne. Zjadając kolejną czekoladkę w trakcie zimowej chandry czujemy się chwilowo lepiej, jednak skutkiem ubocznym tej strategii może być znaczny przyrost wagi ciała w okresie zimowym. Jest to dosyć typowe dla depresji sezonowej i odróżnia ją od innych rodzajów depresji, w których z reguły ma miejsce spadek apetytu.
  • LĘK – poczucie ciągłego napięcia, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem.
  • DRAŻLIWOŚĆ – płaczliwość, łatwe popadanie w gniew, unikanie kontaktów z ludźmi.
  • SPADEK LIBIDO – zmniejszone zainteresowanie seksem, mniejsza satysfakcja ze współżycia
  • WZMOŻONE OBJAWY NAPIĘCIA PRZED MIESIĄCZKOWEGO
  • SEZONOWOŚĆ – Objawy związane są z okresem jesienno zimowym, ustępują wiosną i latem.
Występowanie objawów przez co najmniej dwa kolejne sezony jesienno-zimowe upoważnia, aby podejrzewać, że jest to właśnie depresjasezonowa. Występowanie wymienionych objawów a szczególnie gdy występują one stale bez względu na porę roku jak również ich znaczne nasilenie wymaga dokładnej diagnostyki zarówno internistycznej jak i psychiatrycznej.

Przyczyny depresji sezonowej

Przyczyny występowania zaburzeń sezonowych nie są do końca wyjaśnione, istnieje kilka hipotez, starających się wytłumaczyć SAD. Jedną z najpopularniejszych jest teoria według której wystąpienie SAD jest związane ze wzrostem ilości melatoniny. Za przyczynę depresji zimowej uważa się mniejszą wrażliwość siatkówki oka na światło. Zaburzenie to uwarunkowane jest genetycznie lub spowodowane starzeniem i osłabieniem wzroku. W przypadku gdy siatkówka odbiera mniej bodźców świetlnych reakcja na światło ulega zmniejszeniu i do mózgu dociera mniej sygnałów. Dochodzi do zaburzeń działania zegara biologicznego. Zegar biologiczny jest wrodzoną funkcją organizmu. Jego działanie opiera się na aktywności czterech genów PER, TIM, CYCLE, CLOCK, białka kodowane przez te geny są wytwarzane cyklicznie i względem siebie pozostają w sprzężeniu zwrotnym. Geny PER i TIM są aktywne w komórkach nerwowych jądra skrzyżowania w podwzgórzu, struktura ta jest centralnym nadawcą rytmów biologicznych. Zaburzenia działania zegara biologicznego powodują nieprawidłowe wydzielanie melatoniny- hormonu produkowanego przez szyszynkę i wydzielanego do krwiobiegu podczas gdy jest zmniejszona ilość światła. W nocy szyszynka produkuje melatoninę i dlatego jej stężenie we krwi jest wysokie, natomiast w dzień pod wpływem intensywnego światła melatonina ulega rozpadowi. W przypadku niedostatecznej ilości światła w ciągu dnia lub mniejszej, osobniczo zmiennej wrażliwości siatkówki oka na światło, dzienne poziomy melatoniny we krwi są nadmiernie wysokie i to może zainicjować proces depresji.

HIPOTEZA ZLICZANIA FOTONÓW:

FOTONY ŚWIATŁA
FOTORECEPTORY SIATKÓWKI
JĄDRO SKRZYŻOWANIA MÓZGU (CENTRALNY NADAWCA RYTMU OKOŁODOBOWEGO)
SZYSZYNKA
WZROST POZIOMU MELATONINY (HORMON REGULUJĄCY RYTMU SNU I CZUWANIA)

Za inną przyczynę powstawania sezonowych zaburzeń nastroju uważa się migrację ludności z terenów wokoło-równikowych daleko na północ i południe, niedawną z punktu widzenia ewolucji. Częstość występowania depresji zimowej rośnie wraz z szerokością geograficzną, a więc ze zmniejszaniem się dnia i ilości słonecznych dni w roku.

LECZENIE DEPRESJI SEZONOWEJ

Za przyczynę powstawania sezonowych zaburzeń nastroju (SAD) uważa się niedobór światła w okresie jesienno-zimowym. Z tego względu najbardziej wartościową metodą leczenia jest fototerapia, gdyż wpływa na bezpośrednią przyczynę tego zaburzenia.Fototerapia w leczeniu sezonowych zaburzeń afektywnych została wprowadzona na zachodzie przez N.E. Rosenthal’a w 1984 roku. Skuteczność leczenia światłem w SAD potwierdzono w niemal wszystkich przeprowadzonych do tej pory badaniach. Terapia światłemwydaje się być również skuteczna, jako leczenie wspomagające w przypadku niesezonowych zaburzeniach afektywnych, zaburzeń snu i zachowania u pacjentów z rozpoznanym otępieniem, bulimii, a także przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych. Jest tometoda bezpieczna, skuteczna, dająca najmniej działań niepożądanych, do nielicznych przeciwwskazań należą niektóre choroby oczu takie jak barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, jaskra, choroby soczewki, ostry napad migreny, a także przyjmowanie leków, uwrażliwiających na działanie światła. Długotrwałe siedzenie przy ognisku oraz wpatrywanie we wschodzące i zachodzące słońce to znane od tysiącleci naturalne sposoby zapobiegawcze i lecznicze, poprawiające nastrój. Leczenie światłem jest znane i skutecznie praktykowane od tysiącleci w medycynie ajurwedy a także w medycynie chińskiej!

Skuteczność leczenia światłem zależy od czasu ekspozycji na światło i od jego natężenia. Najczęściej stosuje się światło białe, jako najbardziej zbliżone do naturalnego. Im większe zastosowane natężenie światła, tym krótszy czas naświetlania. Przy natężeniu 2.500 luksów sesja fototerapii trwa dwie godziny a przy natężeniu 10.000 luksów wystarczy sesja półgodzinna (zwykła żarówka daje światło o natężeniu około 200 luksów, natomiast natężenie światła podczas słonecznego dnia dochodzi nawet do 100.000 luksów). W czasie zabiegów pacjent powinien mieć otwarte oczy, a źródło światła (lampa do fototerapii) powinno się znajdować w odległości 30-50 cm od oczu, podczas sesji pacjent może czytać, oglądać telewizję, pracować przy komputerze, ważne tylko, by znajdował się w zasięgu działania lampy. Leczenie światłem daje lepszy efekt, gdy stosuje się je w godzinach porannych, choć korzystne jest również stosowanie fototerapii w innych porach dniach. Długość leczenia światłem wynosi około 10-14 dni, po zakończeniu dwutygodniowego leczenia najczęściej nadal poddaje się pacjenta ekspozycji na światło, jednak z mniejszą już częstotliwością. Zwykle już po kilku seansach dochodzi do poprawy nastroju, zmniejszenia uczucia zmęczenia i ospałości.

Fototerapia jest najbardziej skuteczna w stosunku do objawów charakterystycznych dla sezonowych zaburzeń nastroju tj. nadmierna senność, hyperfagia, spadek energii w godzinach popołudniowych, czyli na te objawy, które odróżniają sezonowe zaburzenia nastroju od depresji. W przypadku pacjentów z typowymi objawami depresyjnymi (bezsenność, spadek masy ciała, gorsze samopoczucie w godzinach porannych) należy dodatkowo włączyć leki przeciwdepresyjne lub zioła. Leczenie światłem można stosować także profilaktycznie. Fototerapia jest zwykle dobrze tolerowana, do możliwych działań niepożądanych należą: bóle głowy, podrażnienie i napięcie gałki ocznej, suchość spojówek, zaburzenia ostrości wzroku, bezsenność (jeśli leczenie światłem stosuje się w godzinach wieczornych), objawy te zwykle szybko ustępują po zaprzestaniu naświetlania. Jak każdy inny skuteczny rodzaj leczenia przeciwdepresyjnego fototerapia może przyczynić się do wystąpienia epizodu hipomanii lub manii (w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej). Jeśli wystąpią takie objawy jak: bezsenność, niepokój, pobudzenie psychoruchowe intensywną fototerapię należy odstawić. Możliwość stosowania fototerapii w domu jest dużym ułatwieniem dla pacjenta, leczenie jednak powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. W takich wypadkach lepiej zwykle działa siedzenie przy ognisku lub ćwiczenie wpatrywania w płomień świecy, choć taka terapia musi być bardziej długofalowa. Niektóre osoby lepiej tolerują jakiś inny kolor światła niż biały, z kolorów generalnie tęczowych, pastelowych.

W leczeniu SAD stosuje się także leki przeciwdepresyjne, najczęściej selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), np. fluokstynę, sertralinę. Można je stosować w połączeniu z fototerapią lub samodzielnie. Skuteczność leków przeciwdepresyjnych w porównaniu z fototerapią jest zbliżona, ale stosowanie leków ograniczają przeciwwskazania związane z ogólnym stanem zdrowia pacjenta, możliwe interakcje ze stosowanymi lekami i działania niepożądane leków. Pod względem ochrony przed nawrotem choroby zdecydowanie cenniejszą metodą jest fototerapia. Zażywanie farmakologicznych leków antydepresyjnych należy ściśle uzgadniać i konsultować z lekarzem psychiatrą!

Warto zwrócić uwagę na dietę, która powinna zawierać odpowiednie ilości tryptofanu. Jest to aminokwas egzogenny (prawdopodobnie nasz organizm nie jest w stanie sam go wyprodukować w dostatecznej ilości). Tryptofan jest prekursorem serotoniny, przenika przez barierę krew-mózg, gdzie dochodzi do biosyntezy serotoniny. Niewystarczająca ilość tryptofanu w naszej diecie automatycznie powoduje spadek ilości wytwarzanej serotoniny. Serotonina ma działanie przeciwdepresyjne, zmniejsza napięcie nerwowe i podatność na stres, działa więc uspokajająco i relaksująco. Serotonina pełni ważną rolę w regulowaniu snu, temperatury ciała, odnawiania się i wzrostu komórek, w okresie menstruacji (łagodzi bóle brzucha w czasie miesiączki). Niedobór serotoniny powoduje, że mózg wysyła sygnały, dzięki którym odczuwamy niepohamowaną chęć spożycia słodyczy. Znaczne ilości tryptofanu zawierają takie potrawy jak: soja, kasza manna, chleb razowy, mleko pełne, ser żółty i banany. W diecie pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi powinny się także znaleźć witaminy z grupy B:
  • B1 (tiamina) - drożdże, zboża, warzywa;
  • B3 (niacyna) - drożdże piwne, orzeszki arachidowe, ziarna zbóż, słonecznik;
  • B5 (kwas pantotenowy) - drożdże piwne, jaja, otręby, pełne ziarno zbóż, płatki owsiane;
  • B6 (pirydoksyna) - drożdże, banany, warzywa strączkowe;
  • B12 (kobalamina) - rośliny morza, nabiał, kiełki pszenicy, drożdże;
  • kwas foliowy - sałata, warzywa kapustne, natka pietruszki, buraki, ogórki, grochy, fasole, soja, soczewica, pomarańcze, chleb razowy;
Do innych niezbędnych składników diety warunkujących prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego należy także magnez, który możemy znaleźć w orzechach, soi, kaszach, kakao, nasionach roślinach strączkowych, maku i pieczywie pełnoziarnistym.

Wartościowymi metodami wspomagającymi leczenie sezonowych zaburzeń nastroju są techniki relaksacyjne (jogoda) oraz psychoterapie, pozwalające zaakceptować zmniejszenie aktywności w okresie jesienno-zimowym, spowodowane prawami natury, którym mimo olbrzymiego wpływu człowieka na świat, nadal podlegamy. Zalecanym sposobem na samodzielne poradzenie sobie z łagodnąpostacią SAD jest przebywanie w słoneczne dni poza domem, długie spacery w zimowe południa i wczesne popołudnia, regularne ćwiczenia fizyczne na świeżym powietrzu. W jednym z badań przeprowadzonych przez szwajcarskich naukowców wykazano, żegodzinny spacer w słońcu jest tak skuteczny jak dwie godziny fototerapii. Warto przebywać w nasłonecznionych, przewietrzonych i dobrze naświetlonych pomieszczeniach o jasnej kolorystyce ścian. Bardzo ważne jest pielęgnowanie bliskich związków z innymi ludźmi, włączanie się w aktywność towarzyską, wychodzenie z domu pomimo niesprzyjającej aury, jak najczęstsze robienie rzeczy, które sprawiają nam radość. Dobrze jest siebie samego traktować z wyrozumiałością i nie należy w tym okresie narzucać sobie zbyt wielu obowiązków. Jeśli mimo podjętych działań obniżenie nastroju utrzymuje się, objawy nasilają się i zakłócają codzienne funkcjonowanie, należy poszukać pomocy lekarza.

AFIRMACJE ANTYDEPRESYJNE

Terapia afirmatywna korzysta z tradycyjnej wiedzy o sile autosugestywnej myśli, która eliminuje choroby o naturze psychosomatycznej, czyli obejmującej i ciało i psychikę. Naukę metod afirmowania najlepiej odbyć na profesjonalnych kursach tego rodzaju terapii lub w szkołach np. jogi medytacyjno-oddechowej czy rebirthingu. Zawsze można kilka razy dziennie czytać afirmacje, każdą po kilkanaście razy.

Mentalne podłoże depresji związane jest zwykle z poczuciem braku nadziei na lepszą przyszłość, braku perspektyw, niską samooceną i niedowartościowaniem, ale też z tłumionym gniewem i tłamszeniem emocji negatywnych, które stają się niewidoczną siłą autodestrukcyjną. Terapie kierunkuje się na rozwijanie asertywności, bezpieczne wyrażenie emocji gniewu czy złości, ukierunkowanie negatywnych emocji na skuteczne i bezpieczne sposoby aranżowania swoich spraw życiowych!

Typowe myśli afirmatywne dobre do terapii procesowej oraz w terapiach autosugestywnych.
  1. Pozwalam sobie bezpiecznie odczuwać i bezpiecznie wyrażać wszelkie uczucia i emocje.
  2. Wyrażam moje uczucia i emocje całkiem swobodnie, bezpiecznie dla mnie i dla innych.
  3. Bezpiecznie jest żyć i samodzielnie tworzyć sobie nowe, lepsze życie.
  4. Przekraczam sam(-a) siebie otwierając się dla twórczej radości życia.
  5. Pozwalam sobie odkrywać nowe możliwości lepszego życia w tym cudownym świecie.
  6. Przyciągam coraz więcej ludzi dobrych i przyjaznych do mojego życia.
  7. Pozwalam sobie odkryć głębszy sens i cel mojego życia na tym świecie!
  8. Kocham i akceptuję siebie stając się coraz aktywniejszą i wspanialszą osobą!
  9. Z miłością uwalniam przeszłość. Staję się wolną istotą, daję wszystkim wolność. Teraz w moim sercu wszystko jest w porządku! Kocham siebie i innych. Zasługuję na miłość i radość życia!
  10. Żyję wśród rozlicznych możliwości. Zawsze jest inne lepsze wyjście dla polepszenia życia. Staję się osobą całkowicie bezpieczną, którą samo życie wspiera i ochrania! Wierzę, że życie jest dla mnie!
  11. Zasługuję na to, aby mieć dużo wspaniałych przyjaciół! Pozwalam sobie teraz na przyjaźnie z ludźmi!
  12. Dostrzegam teraz swoją wartość. Odczuwam drogocenny dar mojego ludzkiego życia.
  13. Bezpiecznie jest doświadczać życia. Otwieram się dla nowego, lepszego życia!
  14. Pozwalam sobie na wewnętrzny rozwój i wzrost! Zmieniam moje życie na lepsze i bezpieczne!
  15. Wchodzę w siebie i pozbywam się wzorca, który stworzył ten stan! Przyjmuję uzdrowienie z radością!
  16. Rozpoznaję swoją prawdziwą tożsamość! Ufam swemu sercu! Ufam intuicji, która daje mi siłę do życia!
Afirmacje czy autosugestie są zwykle istotną częścią dobrze prowadzonej psychoterapii antydepresyjnej! Rozmowy terapeutyczne powinny być pracą nakierowania pacjenta na myślenie afirmatywne!

ZIOŁOWE HERBATKI ANTYDEPRESYJNE


Wiele ziół stosuje się przeciw konkretnym zespołom objawów czy stanów psychicznych! Odwar oznacza podgotowanie ziół na wolnym ogniu przez okres do 12 minut! Podano proporcje wagowe w tworzeniu mieszanki, gdzie nie sa one równe, np. 10 + 10 + 3 części dla poszczególnych składników. Istnieje wiele pomocnych receptur ziołowych sprawdzonych przez wieki, tu tylko kilka przykładów bardzo prostych w stosowaniu i łagodnych w działaniu! W czasie ogarniającego wyczerpania psychicznego, zmęczenia, szybkiego męczenia się, poczucia braku energii do życia etc., stosuje się m. in. następujące mieszanki ziół:

Recepta 1:

Ziele krwawnika – (Hb. Millefolii) – 10
Kłącze tataraku – (Rhiz. Calami) – 10
Korzeń kozłka – (Rad. Valerianae) – aa 3

Odwar z łyżki stołowej wymieszanych ziół na 3 szklanki wody. Pić 3 razy dziennie po szklance przeciw wyczerpaniu.

Recepta 2:

Szyszki chmielu – (Strobil. Lupuli)
Liść melisy – (Fol. Melissae)
Liść mięty pieprzowej – (Fol. Menthae pip) aa

Zioła wymieszać w równych proporcjach. Odwar z łyżki stołowej ziół na szklankę wody. Pić 2 razy dziennie po jedzeniu, przeciwko trudnościom w zasypianiu i wyczerpaniu nerwowym.

Recepta 3:

Kwiatostan lipy – (Infl. Tiliae) – 2
Liść melisy – (Fol. Melissae) – 2
Owoc głogu – (Fruct. Crataegi) – 1

Odwar z łyżki stołowej na szklankę wody. Pić 3 razy dziennie 1/3 szklanki z miodem pszczelim. Stosować przeciw napięciom emocjonalnym, zmęczeniu psychicznym, ociężałości.

Recepta 4:

Ziele bylicy pospolitej – (Hb. Artemisiae)
Kwiat wrzosu – (Flor. Callunae ) aa

Odwar z ziół wymieszanych w równych proporcjach, z łyżki stołowej na szklankę wody. Wypić szklankę odwaru wieczorem przeciw bezsenności powodowanej złym nastrojem psychiki.

Metafizyczne przyczyny depresji:

http://ajurweda.blogspot.com/2016/11/depresja-metafizyczne-przyczyny-choroby.html


Więcej na temat leczenia z depresji dowiesz się na warsztatach ajurwedy


© Wszelkie prawa do publikacji zastrzeżone przez: ajurweda.blogspot.com


4 komentarze: