Alergia i niebezpieczne alergeny

Alergie, alergia i niebezpieczne alergeny

Alergie - tak zwane patologiczne uczulenia, nadwrażliwość - to zmora osób uczulonych na pyłki roślin i ziół kwitnących. Alergia może się objawiać łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć. Termin alergia został użyty pierwotnie przez Clemensa Petera von Pirqueta, wiedeńskiego pediatrę i naukowca w 1906 roku. Oznacza on dosłownie odmienną reakcję (gr. allos – inny + ergos – reakcja). Początkowo uważano, że za wszelkie reakcje nadwrażliwości odpowiedzialne jest nieprawidłowe wytwarzanie przeciwciał klasy IgE. Dopiero dalsze badania prowadzone wspólnie przez Robina Coombsa i Philipa Gella w latach 60. XX wieku, doprowadziły do odkrycia czterech (obecnie pięciu) odmiennych typów reakcji nadwrażliwości.

Każdą alergię wywołuje w organizmie tak zwany alergen - substancja, rozpoznawana przez organizm jako obca, wywołująca nieprawidłową reakcję odpornościową organizmu (alergiczną - uczuleniową). Alergeny nie posiadają wspólnej budowy strukturalnej i chemicznej i dlatego może być nim każda substancja pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, chemicznego. Alergenem mogą być także leki. W zależności od drogi, jaką alergen wnika do organizmu, możemy je podzielić na:

• alergeny wziewne (np. pyłki traw, szczątki roślin, roztocza, szczątki zwierząt), wdychane wraz z powietrzem, mogące wywołać u osoby uczulonej atak astmy lub katar alergiczny
• alergeny kontaktowe, wywołujące reakcję chemiczną w kontakcie ze skórą (np. składniki proszków do prania, lateks, metale, leki, szczególnie antybiotyki β-laktamowe oraz kuraropochodne leki stosowane w anestezji)
• alergeny pokarmowe (czyli takie, które są obecne w pokarmach, np. w żółtku jaja kurzego), mogące wywoływać wysypki skórne, biegunkę, a także objawy ze strony dróg oddechowych, z reguły jednak mniej nasilone niż spowodowane przez alergeny wziewne
• alergeny wstrzyknięte bezpośrednio do tkanek (np. jad owadów wstrzyknięty pod skórę), które mogą powodować szereg objawów: od obrzęku w miejscu wstrzyknięcia po ciężką reakcję całego organizmu (wstrząs anafilaktyczny)

Alergeny nie wykazują szczególnych podobieństw, nie można więc określić, czy dana substancja może być alergenem, czy nie. Najczęściej spotykane alergeny to:

• Dym papierosowy i smog. W skład smogu miejskiego wchodzi kurz o silnym potencjale alergizującym, podejrzewa się także udział węglowodorów aromatycznych, obecnych także w dymie papierosowym i odpowiedzialnych za jego właściwości alergogenne.
• Roztocza – szczególnie alergogenne są gatunki z rodzajów Dermatophagoides oraz Euroglyphus. Alergeny pochodzące z roztoczy to enzymy jelitowe obecne w ich odchodach (grupa 1 alergenów roztoczy) oraz białka tkanek (grupa 2 alergenów roztoczy)
• Kurz – jego potencjał alergizujący jest często związany z istnieniem w nim roztoczy, ich odchodów lub fragmentów tkanek. Gatunkiem odpowiedzialnym zwykle za alergiczne właściwości kurzu jest Dermatophagoides pteronyssinus
• Pyłki roślin, wywołujące alergię szczególnie często i występujące w okresie od marca do października
• Sierść zwierzęca
• Pasożyty, np. owsiki.

Katar, kichanie, łzawienie oczu, kaszel etc. są tak uciążliwe, że czasami uniemożliwiają pracę, wykonywanie codziennych czynności i życie w ogóle. Sprawdź, czy obok twego miejsca zamieszkania występują te rośliny, które odpowiadają za twoje dolegliwości... 

AMBROZJA

Roślina należąca do gatunku astrowatych, której okres kwitnienia przypada na przełomie sierpnia i września i utrzymuje się aż do października. W Polsce występują trzy gatunki ambrozji:

• ambrozja bylicolistna
• ambrozja zachodnia
• ambrozja trójdzielna

Roślina ta wysiewana jest głównie wraz z importowanym zbożem, dlatego najczęściej jest spotykana w okolicy kolejowych stacji przeładunkowych elewatorów zbożowych i punktach oczyszczania ziarna zbóż. U osób uczulonych na ambrozję może ujawnić się alergia krzyżowa z alergenami rumianku, melona i banana. Okres pylenia: Od II dekady sierpnia do I dekady października.

BABKA

To roślina owado i wiatropylna. W Polsce występują trzy gatunki babki, a dwa z nich są objęte całkowitą ochroną gatunkową (babka nadmorska i babka pierzasta). Okres pylenia babki przypada na maj, czerwiec i lipiec. W Polsce jej stężenie nigdy nie osiąga wysokich wartości. Alergia na pyłki babki może przyczynić się do alergii krzyżowej z alergenami selera, arbuza, pietruszki, ziół, przypraw i leków ziołowych, jabłka i marchewki.

BRZOZA

Pyłki brzozy są w Polsce, zaraz po pyłkach traw, najczęstszą przyczyną pyłkowicy. Najbardziej pospolitym gatunkiem brzozy występującym w Polsce jest brzoza brodawkowata. Okres pylenia brzozy trwa od marca do czerwca. U uczulonych na brzozę najczęściej pojawia się reakcja krzyżowa z alergenem pyłku buku, dębu, olchy, jesionu, leszczyny, kasztanowca, a także z alergenami pokarmowymi jabłka, gruszki, kiwi i surowej marchewki. Rzadziej dochodzi do reakcji krzyżowej z alergenami drzew oliwnych, rzepaku, trawy/zboża, bylicy, a także śliwki, brzoskwini, banana, mango, pomarańczy, surowych ziemniaków, soi, anyżu, papryki, pieprzu, kminku, kolendry i orzechów. Okres pylenia od III dekady marca do III dekady maja.

BUK

Buk należy do rodziny bukowatych. W Polsce jego pylenie nie przybiera wysokich wartości, a w północno-wschodniej części kraju nie występuje on naturalnie. Okres jego pylenia rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja. Osoby uczulone na ten alergen mogą spodziewać się nasilonych objawów przez pierwsze dwa tygodnie maja, po czym powinny one ustąpić. Do reakcji krzyżowej dochodzi najczęściej z pyłkami brzozy a rzadziej olchy i leszczyny. Pyły drewna bukowego są rakotwórcze. Okres pylenia: od III dekady marca do III dekady kwietnia.

BYLICA

To najobficiej pylący i jednocześnie najsilniej uczulający chwast występujący w naszym kraju. Pyłki bylicy to trzecia - po pyłkach brzozy i traw przyczyna alergii. W Polsce najczęściej występuje bylica pospolita. Do najczęstszych reakcji krzyżowych dochodzi z alergenami ambrozji, rumianku (w tym również zawartego w herbacie i lekach), złocienia, słonecznika, surowej marchewki, selera, anyżu i curry. Rzadziej dotyczy to alergenów brzozy, drzewa oliwnego, traw/zbóż, jabłek, gruszek, śliwki, brzoskwiń, kiwi, mango, grochu, pomidora, kopru, papryki, karczocha, liczi, pieprzu, kminku, kolendry, curry, chili, lubczyku, cynamonu, gałki muszkatołowej, kardamonu, bazylii, majeranku, oregano, tymianku i orzechów. U uczulonych na pyłki bylicy możliwe jest wystąpienie alergii na lateks. Okres pylenia: od II dekady lipca do III dekady września. 

DĄB

Drzewo to należy do rodziny bukowatych. Okres jego pylenia przypada na trzecią dekadę kwietnia i trwa przez cały maj, a także miesiące letnie aż do wczesnej jesieni. Miejsca, gdzie można zaobserwować jego wysokie stężenie to np. parki i przydrożne aleje. Do reakcji krzyżowych najczęściej dochodzi z alergenami pyłków brzozy. Mimo swoich alergizujących właściwości dąb znajduje szerokie zastosowanie w lecznictwie. Okres pylenia: od III dekady kwietnia do III dekady maja.

KOMOSA

Pospolity chwast, który występuje powszechnie w przyrodzie i jest szeroko stosowany w ziołolecznictwie. Okres pylenia komosy rozpoczyna się pod koniec czerwca i trwa aż do połowy października, ale stężenie pyłków jest niskie przez cały okres pylenia. Dlatego komosa nie wywołuje objawów alergicznych w dużym nasileniu. Okres pylenia: od I dekady czerwca do III dekady września.

LESZCZYNA

W Polsce naturalnie występuje tylko jeden gatunek leszczyny (leszczyna pospolita). Tworzy ona piętro podszytu w lasach liściastych porastających duże obszary. Okres pylenia leszczyny zaczyna się w drugiej dekadzie stycznia i trwa do drugiej dekady kwietnia. Pyłki leszczyny tworzą reakcje krzyżowe z alergenami pyłków brzozy, buka, olchy. U uczulonych na pyłki leszczyny możliwa jest także alergia krzyżowa z alergenami pokarmowymi orzechów. Okres pylenia: od III dekady stycznia do I dekady kwietnia.

OLCHA

To drzewo z rodziny brzozowatych jest powszechnie wykorzystywane do produkcji sklejki, instrumentów, łodzi i jachtów. Występuje ona w klimacie umiarkowanym najczęściej w pobliżu zbiorników wodnych. Okres pylenia olchy rozpoczyna się w drugiej połowie stycznia i trwa aż do końca kwietnia. Najwyższe stężenia olchy odnotowuje się w marcu i wówczas może ona powodować silne objawy alergiczne. Do reakcji krzyżowych dochodzi z alergenami brzozy, buku, leszczyny. Okres pylenia: do II dekady lutego do I dekady kwietnia.

SZCZAW

Jest rośliną uprawną i leczniczą. Szczaw bywa wykorzystywany w kuchni jako warzywo lub przyprawa. Okres pylenia szczawiu rozpoczyna się z początkiem maja i trwa aż do końca sierpnia. Szczaw osiąga średnie stężenie w atmosferze i nie należy do popularnych alergenów. Okres pylenia: od I dekady maja do III dekady września.

POKRZYWA ZWYCZAJNA

To bylina powszechnie występująca na terenie całej Polski np.: w lasach i ogrodach. Okres pylenia pokrzywy rozpoczyna się w maju i trwa aż do września. W czerwcu przybiera ono na sile, natomiast w lipcu stabilizacji. Wraz z końcem sierpnia następuje stopniowe osłabienie jej pylenia. Uczulenia na pyłek pokrzywy należą do rzadkości. Roślina ta ma zastosowanie w kosmetyce i ziołolecznictwie. Okres pylenia: od I dekady maja do III dekady września.

TOPOLA

Popularne drzewo, z którego wytwarza się celulozę, papier i zapałki. Okres pylenia topoli rozpoczyna się w marcu i trwa aż do połowy maja. W połowie kwietnia pylenie topoli przybiera znacznie na sile. Za objawy alergiczne odpowiada pyłek topoli, a nie jak twierdzono wcześniej - unoszący się w powietrzu puch topoli. Czasem jednak może puch działać drażniąco na górne drogi oddechowe, ale nie wywołuje uczuleń. Pyłki topoli mogę często wchodzić w reakcje krzyżowe z alergenami pyłków wierzby. Okres pylenia: od II dekady marca do III dekady kwietnia.

TRAWY

Trawy zalicza się do rodziny wiechlinowatych, do których należy około 11 tysięcy gatunków traw stepowych, łąkowych i pastwiskowych, a także rośliny uprawne np. zboża. Trawy pylą długo i intensywnie. Okres ich pylenia rozpoczyna się wraz z początkiem maja i trwa aż do drugiej dekady września. Na intensywności przybiera on w czerwcu, a wysokie stężenie utrzymuje się aż do połowy lipca. 

U uczulonych na pyłki traw możliwa jest reakcja krzyżowa z alergenami pyłków brzozy, drzewa oliwnego, rzepaku i słonecznika (w tym również jego ziaren), a także alergenami pokarmowymi kiwi, pomidora, żyta, pszenicy, owsa, jabłek, gruszek, śliwek, brzoskwiń, melona, selera, cebuli i ryżu. Możliwe jest również wystąpienie uczulenia na lateks. Okres pylenia: od I dekady maja do II dekady września.

WIERZBA

Wierzba jest rodzajem drzewa lub krzewu, których to na terenie Polski możemy doliczyć się ok. 30 gatunków. Często rośnie na terenach wilgotnych i jest zapylana zarówno przez owady jak i wiatr. Pyłki wierzby osiągają największe stężenie w kwietniu i maju, jednakże cały okres pylenia w zależności od gatunku wierzby może trwać od marca aż do czerwca. Osoby uczulone na pyłki wierzby mogą zaobserwować reakcje krzyżowe z alergenami topoli. Okres pylenia: od I dekady marca do III dekady maja.

Kalendarz pylenia roślin - pierwsze półrocze (od stycznia do czerwca)

Kalendarz pylenia roślin - drugie półrocze (od lipca do grudnia)

Wszystkich zainteresowanych uzdrawianiem metodami ajurwedy

Zapraszamy na warsztaty:

http://ajurweda.blogspot.com/p/warsztaty.html

© Wszelkie prawa do publikacji zastrzeżone przez: ajurweda.blogspot.com